KAYSERİ’DE YABANCILAŞMA  VE KİMLİK KAYBI-16

“KASSERİA…” –“THE KAYSERİ…”

“Salon Redline Kuaför”

“Se & Ha Kozmotik”

“Bouttoque Birsel Bayan”

“Pizza Uno”

“The Doctor Ahmet Bolatarslan Hair Studıo”

Bir berber  işlerinin ismi. Kendi tabiriyle “kuaförünün ismi” “Ahmet Bolatarslan” dışında  bütün kelimeler İngilizce. Türkçenin ses uyumuna ve imla kurallarına uyulmayarak  “the doctor” tabirini kullanması yanında, Türkçede “saç” anlamına gelen İngilizceden  özenti ismi olarak  “hair” i kullanması ve bunun sonuna  Türkçede “açılır kapanır kanepe” anlamına gelen  “studio” yu ilave etmesi özellikle  dikkati çekmekte, “saç ile bir kanepenin birbirleriyle ne  ilişkisi  var” garabetinin yanında , “bir saç keserle bir tıp doktoru anlamına gelen  “doktor” un ne ilişkisi var” garabeti de  akla getirmektedir. Bütün bu garabetler,  saçmalıklar ve İngilizce tabiriyle “absud” lükler (akılsızca, gülünç, saçma sapa)  sonucundan olarak, “bari, işyerlerinize yabancı kelimelerden işyeri isimleri koyuyorsunuz, hiç olmazsa doğru – dürüst işyeri isimleri koyunuz” düşüncesi ve hükmü de  akla gelmektedir.

                          “Novo Patisteri”

                “Sapqad Cafe & Restaurant”

                  “Bk  Tend  Züccaciye”

                 “Salon Graft Erkek Kuaförü”

                           “Nohut of Pilav’s”

        Gerçekten mili dil şuuru olanların tepesini attıracak saçmalık ve İngilizce tabiriyle “absurd” lük  çağrışımı yapan bu işleri sahibinin, “midesi bulanmadan” diyelim, böyle melez, kırma bir işyeri koymasına “pes” doğrusu diyoruz ve yabancı kelimelerden işyeri isimleri koyma modasının, içinde hiçbir İngiliz’in yaşamadığı Talas gibi bir Müslüman –Türk  ilçesinde “Nohut of Pilav’s” gibi garip, saçma,  melez ve  kırma bir ismin dilimizde yabancılaşma ve kimlik kaybında “akla ziyan” büyüklüğün ne derece büyük boyutlara taşındığını apaçık göstermektedir. 

      Bizim yemek kültürümüzde iş yapmaktan olarak genelde el arabası içinde “nohutlu pilav” satmak geleneği vardır. Bu  geleneksel işi, bir vatandaşımız sabit bir işyerine –dükkana  taşıyarak yapmış ve sanki burası İngiltere imiş  ve dükkanının önünden  her gün İngilizler geçiyormuş gibi  acayip olduğu kadar, dilimizde yabancılaşma ve kimlik kaybının özenti,  taklitçilik ve modaya uygun olarak boyutlarının ne kadar büyüdüğünü ortaya koyan düşündürücü bir işyeri ismidir. “Be hey adam, Talas’ta İngilizler yaşamıyor ki, neden bu İngilizce ismi koydunuz” diye sormazlar mı? “Müslüman mahallesinde salyangoz satmak” demezler mi?

       İngilizcede   “of”  bir edat kelimesi  olup  dilimizde bunun karşılığı  ekler “ …ın, …in” ekleridir (Ahmet’in, Hayvanların gibi). “Of” ekini  dilimizin imla ve gramer (dil bilgisi) kurallarına  aykırı olarak kullanmıştır. Yine bu aykırılıktan ve dilimizi bozmaktan olarak, Türkçe olan pilavın sonuna  İngilizce çoğul eki “s’”, “pilavlar” anlamında  “pilav’s” olarak koyarak,   işyerinin Türkçe anlamı “Pilavların nohudu” demeye getirmektedir ki, bu,  dilimizde anlam ifade etmek, çağrıştırması yapmaktan olarak da  dilimize aykırıdır. Bu sebeplerden,    milli, yerli ve ilmi bir işyeri ismi değildir. Günümüzün dil hastalığı olan özenti alımlı  ve modaya uymak kabilinden  konulan bir işyeri ismidir.

                           “Saloon Saç’a”

Bir berber işyeri ismi. Dilimizde “büyük oda”, anlamına gelen “salon” u dil bilgimiz kurullarına aykırı olarak, İngilizcede böyle bir kelime olmadığı halde, daha da İngilizceye benzetmek kabilinden   “saloon” olarak  yazdığı için dilimizin  kirlenmesi ve yozlaşmasına katkıda bulunmuştur. “Saloon” kelimesinin arkasına eklediği “saç’a” kelimesi,  dilimizde olmayan bir kelimedir. Gerçi “saç” çağrışımı vermektedir ama, sonuna eklenen “ ’a” nın ne anlama geldiği hiç kimse tarafından bilinmediği için , bununla da dilimizin bozulmasına katkıda bulunulmuştur.

                  “Luwackp Coffee & Chucolate”

      Yüzde yüz İngilizce kelimelerden ibaret bir işyeri ismi. Bir tatlı ismi “çikolata”, bizde  karşılığı olmadığı için  “elektrik” gibi “zorunlu bir alıntı” kelimesi olarak dilimizin ses uyumuna uydurularak  “çikolata” olarak  girmiş bizim kelimemiz olmuştur.  Bu sebepten işyerlerinin alnına İngilizcedeki yazılış şekli “chucolate” olarak yazmak yanlıştır. Böyle yapmak, dilimizde kirlenme ve yozlaşmaya yol açar.

      “Luwackp” kelimesinin ne anlama geldiğini öğrenmek için  İngilizce  –Türkçe Redhouse sözlüğüne baktığımızda, böyle bir kelimeye rastlayamadığımız için anlamını öğrenemedik. Sonunda “kahve” anlamında “coffee” olduğuna göre, herhalde bir kahve çeşidi olsa gerektir.  

    “Anayurt  Tekel Shop Kılıç Tobocco”

     Yabancı kelimelerden işyerlerini gözlemlemek için gezdiğimiz sırada, işyeri tabelası yeni asılan böyle bir tabelaya rastladık. İşyerinin alnına asmaya çalışanlara sorduk: “Türkçe isimler koymak varken neden böyle Türkçe –İngilizce karışımı, melez isim koydunuz?” Verdikleri cevapta, kendilerinin tabela yapan ve asan ustalar olduklarını, bu soruyu  işyerinin patronuna sormamız gerektiğini söylediler.

        Dilimizde,birer İngilizce kelimeler olan hem “shop”un hem de “tobocco”nun milli kelime karşılıkları vardır. “Shop” un karşılığı  “dükkan”, “tobocco”nun karşılığı “tütün” demektir.  Milli dilimizin duvarının tuğlaları haline gelmiş bu kelimelerimizi  İngilizceleriyle değiştirmek için söküp atmak,  milli dil binamızın yıkılmasına katkıda bulunmak demektir. Dil hastalıklarından olarak tamamen özenti ve modalaşmak alımından başka bir şey değildir. Milli, yerli ve ilmi olması için “Anayurt Tekel Ürünleri ve Kılıç Tütün  Dükkanı”  ismini vermek gerekir. Eğer böyle bir isimin verilmesinden “zamaneye uygunluk” düşüncesi yanında “tutmayacak, utanılacak isim vermek” endişesiyle de hareket ediliyorsa, bu daha büyük bir dil hastalığı, yabancılaşması ve kimlik kaybı demektir.    Kendi dillerini kullanmak ve milli kültürlerini yaşamaktan “utanmak” gibi bir duyguya  kapılarak, “prestij  kazanmaktan” olarak da yabana, kendilerine yabancı olana sarılan milletlerin, tarihin milletler mezarlığına gömülmesi günleri yakındır anlamına gelir. 

           Bahçelievler  “Cardenhouse’s” mi Olmalı?     

    Talas’ın Bahçelievler mahallesi cadde ve sokaklarında daha çok sayıda bahsedeceğimiz   İngilizce kelimelerden işyerleri isimleri vardır. Bu sebepten bu mahallede  inceleme yaparken Türkçe   işyeri isimlerinden olarak  BİM, Beğendik, Şok,  A 101 gibi AVM’ler,  Ziraat Bakası, PTT gibi resmi kuruluşların yanında, milli dil bilincini, Türklük ve Müslümanlık şuurunu hâlâ  kaybetmemiş birkaç işyeri sahibinin açtığı sınırlı sayıda   Türkçe adlı işyerlerini görmeseydik, Bahçelievler mahallesini  tam anlamıyla  bir İngiliz mahallesi, Londra’da  bir mahalle imiş gibi algılayacaktık. 

     Eğer bu mahalleden bu yabancı isimler silinmez yeni açılacaklara da  verilmeye devam edilecek olunacaksa, mahalle sakinlerine ve  Talas belediyesine bir önerimiz olacaktır: Mahallede,  neredeyse bütün iş yerlerine İngilizce kelimelerden  iş yeri isimleri verilmesi sebebiyle bir “Türk ve İslam mahallesi” olmaktan giderek çıktığı için “Bahçelievler” yerine   İngilizce ismi  “Cardenhouse’s” ismi konulsa herhalde daha iyi olacaktır.  İngilizcede bahçe “carden”, ev “house” demek olduğundan, sonuna da İngilizce  çoğul eki “s” ekleyerek  “Cardenhouse’s” diyoruz.