KAYSERİ’DE YABANCILAŞMA  VE KİMLİK KAYBI-14

“KASSERİA…” –“THE KAYSERİ…”

  “Moss One Life”

 “Dekoroom Mutfak Kapı Kanepe”

   “Chocolab’s  Chocolate Caffe”

    “Beauty –Hair Cut –Make Spa –Vip – İup Hair”

Bir berber işyerinin ismi. İngilizceye özentiden yazmadığı berberle ilgili İngilizce kelime kalmamış. Yabancılaşmaya katkının bu derece boyutlara ulaşmasına  çok acınacak bir haldir. 

                    “Can  Toy’s  Setup”

    Bir giyim mağazası ismi.

                          “Salon Lates”

   Bir berber işyerin ismi.

                   “SopqaA Cafe –Restaurant “

                    “Confert Oses Çiğ Köfte”

      BİM AVM’nin karşısında bir köfteci işyeri.

“DonɅt Mobilya”

      Bir mobilya mağazası. Dilimizde olmayan “Ʌ” harfini kullanarak dilimizi bozmuş. Anayasamızın  3’üncü maddesi ve  1 Kasım 1928 tarihli “Alfabe Kanunu” na aykırı bir uygulama.

             “Boou’s Burger  Repquint”

                   “CheBörek Cafe”

        “ Migros AVM yakında bir börek ve kahve işyeri.“Börek”e “che” eklenerek dilimiz bolmuş.

               “LocVL Wowe Coffee House”

      Yukarıdaki işyerinin karşısında yüzde yüz İngilizce kelimelerden bir yabancı işyeri ismi. Uzun isminde hiçbir Türkçe kelime  olmadığı için, burasının işyeri sahibi sanki bir İngiliz  çağrışımı yaptırıyor.  Eğer sahibi bir Müslüm Türk ise, yabancılaşmanın bu derecesine insanın yazıklar olsun diyesi geçiyor içinden.

         “Arven”

       Talas’ta Cemilbaba mezarlığına yakın bir yerde “yap-sat” şeklinde bu İngilizce –Fransızca  kelimeden mesken inşaatı olan bir inşaat şirketinin ismi. Bu ismi, inşaat alanına dikilmiş levhasından öğrendik. Talas –Kayseri yolu üzerinde Maya Göz’ün arkasında  bir inşaat alanına daha levhasını diktirdiği halde bunu  “Arven Mahall” olarak okuduk. Asıl ismi  bu olup, Talas’taki ismi bunun kısaltılmış isimdir.

      Yabancı isimlerden işyerleri gözlemleme  ve örneklemelerinden  olarak “Arven Mahall” isminin Kayseri’de yıllarca  meşhur  hatta “kaliteli ve kullanışlı evler yapıp satmakla” ün yapmış “Kınaş İnşaat” ın da, günümüzde moda haline getirilen “işyerlerine İngilizce kelimelerden yabancı isimler  koymak salgın hastalığı” nın derin etkisinden kendisini sıyıramayarak, “zamaneye uymak” cümlesinden de olarak  Türkçe isminden vazgeçmek suretiyle, İngilizceye benzetmekten  hem de dilimizi bozarak (bin yıldır kullandığımız “Mahal” kelimesini,  İngilizceye benzetmek cümlesinden sonuna bir  “L” harfi daha ekleyip yazdığı halde)    “Arven Mahall”  ismini  keşfettik.

     Eğer “Kınaş” veya bugünkü ismiyle “Arven Mahall” patronlarını tanımasam veya yabancı işyerlerini gözlemlememde yeni tanıdıklarım gibi tanısam , “es” geçer giderdim.

     Bu konuda asıl “tepemizi attıran” ın, dilimizde yabancılaşma ve kimlik kaybına katkının ucunun acınılacak haliyle tâ kimlere  kadar dayandığının bir örneği olarak kaşımıza çıkması olmuştur.

     Orhan Say’dan bahsetmek istiyoruz. Sayın Say ki, inşaat işinin başlangıcında “Kınaş İnşaat” ı bir arkadaşı ile birlikte  kurmuşlar ve uzun yıllar bunun “genel yönetim kurulu başkanlığını” yapmış ve “Arven Mahall” haliyle  günümüzde de bu aynı görevini sürdüren yıllardan beri tanıdığımız dostumuz olmuştur. Hatta okuyucularımdan  birisi olup, kitaplarımı düzenli alıp  okuyan, bizi takdir eden edenlerdendir. 

      Say’ın kendisi, gençliğinden beri ülkücü gençlik hareketi içinden gelme ve 1999 yılından itibaren de Milliyetçi  Hareket Partisinden  iki dönem Talas Belediyesi Başkanlığı yapan  ve ilk seçildiği seçimde  oyumu kendisine verdiğim bir dostumuzdur. Yani, “Ülkücü ve Milliyetçi Hareket Partili kimlikli” birisidir.

       Yabancı işyeri ismini koymak hususunda kendisini eleştirdiğimde, bana anlattıklarınız göre “Kınaş” ı 1992’de  Said Kınaş isimli arkadaşı ile birlikte önce soy isimlerinden gelen  “Saykınaş” ismiyle kurmuşlar.  Kendisi  1999’da belediye başkanı   seçilince, bu görevi icabı şirketi bırakınca, şirket “Kınaş” ismini almış. Üçüncü defa  belediye başkanı seçilemeyince “Kınaş” ın başına yeniden dönmüş.

       İşi “Arven Mahall” e getireceğimiz için, öncelikle “Kınaş” isminin ne anlama geldiğini sordum. “Bilmiyorum” cevabını verdi. Yıllardır başkanlığını yaptığı bir şirketin isminin anlamını bilememesi garibime gitti.   

         Bu sefer de kendisine, “Milliyetçi, Türkçü kimliğiniz” le tanınan  bir dostumuz olarak “Kınaş” yerine  İngilizce çağrışımı yapan “Arven Mahall’i  koymanızı size yakıştıramadım, bunu nasıl hazmederek koydunuz?” diye sorduğumda ilkin, bilmiyormuş gibi uzun bir süre duraklama havasına girdi. “Arven nedir?” dediğimde “şehir yıldızı” anlamına geldiğini söyledi.

      Eve “geldiğimde, acaba doğru mu” merakıyla önce Türkçe ve İngilizce  sözlüklere baktım bulamadım. İnternete bakınca öğrenebildim. Burada,   İngilizce ve Fransızca bir kelime olduğu  Batı –Roma –İngiliz efsanelerinden,  periler yapılanmasından kaynaklanan  “esin perisi” olduğunu öğrendim.  “Peri” yi zaten biliyoruz. ”Esin” için Türkçe sözlüğe baktım ve uydurukça kelimeden olarak “rüzgar” yerine konulmak istenen “esin”,   esin = rüzgar olduğunu öğrendim. Herhalde, rüzgarın esmesinden ileri gelen sebepten uydurukça olarak  “esin” denmiş. Yani “esin perisi =  rüzgar perisi” demek. “Esin”, bizde bazen de  yine uydurukça bir kelime “esen” den (“esenlikler dilemek, “esen kalın” gibi)  bozma “iyilik” anlamına da geliyor. Bu haliyle de “esin perisi = iyilik perisi” şeklinde de algılamak mümkündür.    Hatta Kayseri  Büyük Şehir  Belediyesi Kültür Müdürlüğünden emekli bir arkadaşımız da araştırmış;   nasıl öğrendi bilemiyoruz, bana  “arven”in “Roma putu”,  Hristiyanlığı kabul etmeden önce putperest olan eski Romalıların putlarından birisi  anlamına geldiğini söyledi. Bunun “esin perisi” ne yakın bir isim olsa gerektir. 

      Öyle de olsa, böyle de olsa “arven”in bizim milli, yerli ve ilmi bir kelimemiz değil, İngilizceden, Fransızcadan  geleme yabancı bir kelime olup, Batı efsanelerindeki  peri  veya bir putu  temsil ettiği anlaşılıyor ve zaten “şehir yıldızı” da az çok bunları çağrıştırıyor.

      Sayın Say’a, “Bildiğimiz Milliyetçi, Türkçü  kimliğiniz , az-çok İslami duyarlılığınızla, böyle bir bizim kültürümüzden ve inanç esaslarımızdan olmayan “arven”i isim olarak koymaya vicdanınız nasıl razı oldu?” diye sorduğumuzda,   bu ismin yapılan bir anket sonucu konulduğunu,  Kınaş’ın  yerine konulmak üzere 500 kelime sıraladıklarını, bunu Türkiye’nin “ünlü” denilen inşaat şirketlerinin sitelerine gönderdiklerini ve bunların anketlerinde ilk   20 sırada yer alan ve bunlardan birisini seçmeyi dikkate alarak,  bunlar arasında yer alan  “arven” kelimesini şirket çalışanları ile birlikte kendilerinin tercih ettiklerini söyledi. Ardından,    “Peki” dedim, “bu bize yabancı kelime yerine Selçuklu sultanı  “Kılıçaslan” ı koysaydınız daha iyi olmaz mı” şeklinde sordum. Konulacak isimler arasında  bunun da bulunduğunu, fakat tercih edilmediğini söyledi. 

        “Üzüm üzüme baka baka kararır” derler. Kötü örnek olmalar, kötü örnekleri de beraberinde getirirler. “Kınaş”a  ”arven” isminin verildikten sonra, bunu taklitle daha birçok inşaat şirketine “arven” den bozma isimlerin verilmeye başlandığını ve bunlardan birisinin  Talas’ın Anayurt mahallesinde levhasında “arvin” yazlı inşaat şirketi olduğunu gördüm ve birbirini taklitle yabancılaşmanın boyutlarının nerelere kadar uzandığını keşfettim.

      Sayın Say’a, “arven”in ardından İngilizceye benzetmekten olarak “mahall” i sordum. Kendisinin “arven” isminden  sorumlu olup, bundan sorumlu olmadığını, bunu, adı geçen isme inşaatta çalışan arkadaşlarının eklediğini, benim de  dile getirdiğim üzere İngilizceye benzetilmek (Shell gibi) istenildiği anlaşılan, “mahall’in sonunda yer alan   iki  L’ den sonuncusunun kendisinin de dikkatini çektiğini söyledi. Ardından ben ilave ettim, “mahal” Arapça bir kelime olup bin yıldan beri kullandığımız “yer, yöre” (mahalle ismi de bundan gelir) anlamına geldiğini, hiçbir  sözlükte sonunda iki L harfi olmayıp bir L harfi bulunduğunu, sonuna bir L daha eklenerek İngilizceye benzetildiğini, bu haliyle  de buna benzetmek özentisinden dilimizin bozulduğunu söyledim.

      Bu söylediklerimin  ardından kendisi bana, “Ankara’da da böyle bir şey var” dedi. Doğru idi. Vehbi Koç’un Ankara’da Ulus’a yakın ilk kurduğu AVM’nin adı  İngilizceye benzetmekten “AnkaMall” dır. Sonra, kendisini daha başka  savunmak için olacak ki,   “Milliyetçi Hareket Partisinden Kayseri milletvekili adayımız Mete Eker de  düğün salonun ismini  “mahall” olarak koydu” demesi tepemi daha da attırdı.  

      İşte sayın okuyucularımız olmuyor olmuyor!... “Türkçü, Türk Milliyetçisi olmak şampiyonluğundan” olarak  mangalda kül bırakmayanlarımız bunları yaparlarsa, sıradan bir vatandaşımızın yaptıklarına herhalde bir şey dememek lazım gelir mi diye düşünüyorum. 

                          “Oümas Waffle”

      Yüzde yüz İngilizce kelimelerden bir işyeri ismi. Sözlükten “oümas” kelimesini bulamadığımız için ne anlama geldiğini öğrenemedik. İngilizce “waffle” nin  dilimizdeki karşılığı yufka  ekmeğinden içine  ıspanak, peynir, kıyma konularak yapılan hepimizin severek yediği “gözleme” dir. Bu kadar yerli, güzel ve müzikal bir kelimemiz varken, bunu “öldürür” veya “kovarcası” na İngiliz’in çirkin, müzikal olmayan “waffle” kelimesini, dilimize özentili kelime alımlarından  birisi olarak “işgalci” bu kelimeyi kullanması milli, yerli ve ilmi olmamıştır. Hem de başına ne olduğu bir “ucube” olan “oümas” ı eklediği halde. Bu haliyle Türkçe anlamının ne olduğu da tümüyle bilinemiyor.

     “Suzie”

      Bir giyim mağazasının ismi. Bu ismin ne anlama geldiğini öğrenemedik. Mağazanın içinde   çalışanlar da bilmiyorlar. İngilizce tabiriyle tam bir “absurd” luk. 

“AFM Anka”

       Ailelerin oturduğu bir mesken ismi.

“Epildermo Butik Güze”

“BeccA Home Züccaciye”

“Kırıntı Mietteg Kırıntı”

        Kapanmış bir işyeri. “Mietteg”in ne anlama geldiğini öğrenemedik ve  hangi işi yaptığını bilmiyoruz.

       “Parnoremo Premium Ocakbaşı Kahvaltı

   Yukarı Talas’tan  Kayseri’ye iniş yolu (Ali dağı bitişi)  üzerinde bir yiyecek içecek işyeri ismi.

“MN Group”

   Yine aynı yol üzerinde, bir inşaat şirketinin ismi. Dilimizde yıllardır kullandığımız, “grup” u dilimizin ses uyumuna uygun olarak kullanmayarak, İngilizce yazılış aslı “group” yazarak, dilimizin kirlenmesi ve yozlaşmasına katkıda bulunmuş. “MN”nin ne anlama geldiğini bilmiyoruz.