-Tüh!! Adam beni gandırdımı nii? Az daa aşşa fiyat virsiydim. Diye geçer.
Satarkende işi zordur Gayserilinin; Az istese, “Kötü mal” derler çok istese “Bahalıcı” derler. Yani ilim işidir Gayseride esnaf olmak. Zaten “Okumam yazmam yok ama Gayseriliyim” sözü Gayserilinin ticaret ilmi bildiğini kanıtlar.
Bir müşteriye nasıl davranılacağını bilir; kimin alıcı, kimin sorucu olduğunu anlar.
Örnek olarak bir elbiseci dükkanını ele alalım.
Elbiseci dükkanında çalışan bir kalfa müşteriye seslenir.
-Buyur aabi niye baktın?
-Şööle baktım arkadaş,
-Ossun abi gel içerden bak,
-Alacak deelim ki,
-Ayıp ittin aabi, almak şart değel, ne dimişler “Almasan da mala bak” meselâ sana bidene dakım elbise virek, önümüz bayram zaten. O zamana gadar bu mallar ateş bahası olur.
-İyide para yok ki.
-Amma yaptın aabi, para diyi yakana mı yapıştık. Oldukça virin, veya taksit yaparık
-Taksidinen olursa olabilir.
-Olur abi olur, neden olmasın hele sen bidene şu gıri dakımı giy.
Bu sırada elbiseyi giydirirken
-Şiimi abi, kimlerdensin,nirde oturuyorsunuz ?sormak ayıp olmasında nii iş yapıyon.
Böylelikle adamın seceresini , neciliğini,kimin nesi olduğunu, güvenilirliğini öğrenmiş olur.
Soruların devamında ya akraba çıkar ya hısım olur yada bir tanıdığın tanıdığını tanır. Böylecede veresiyi sağlama almış olur.
Giydirdiği elbise ile adamı aynanın yanına götürür,
-Abi güle, güle giyin eskisi küllüklere ossun bu renk seni amma da aş dı haa..
-İyide acıcık bolmu nii.
-Yok abi ne bolu,üstünde çok zengin durdu. Hemide bu senenin öbür seneside var.
Esasında birkaç sene giyebilmek için bol olmasına özen gösterilir bunun kılıfıda “rahat olur,zengin durur” lafıdır.
-Peki bunun fiyatı nirelerde
-Golay abi, hele sen bidene beğen.sendendemi paragazanacak.
-Ossun “utanma bazar,dostluğu bozar”,hele sen bidene sööle.
-Abi,peşin fiyatından sayar vede iki taksit yaparık
işin kaç takside olabileceğini yokluyor.
-İyi amma ben iki taksitte ödeyemem
-Canın sağossun o zaman üç takside ayallarık.
-Hemşerim,sen şunun bi fiyatını söyle ondan sonra taksitlendir.
-Ya abii, sende fiyat didin çattın,”Atınan deve değela” sendende gazanmazık.meselâ 100 sayarık sende yabancı olmadığına göre dört taksidede bağladıkmı sende gül gibi giyer gidersin.
-Yok gardaşım yüze dünyada alamam.
ya yüz dediysek hemen yüz olmadı ya,hadi doosan alak.
-Çok gardaşın, vallaha çok para hemide benim şu günnerde “Göynemin asdarı yok “ona göre elini vijdanına goy.
-Abi iyide “ayrandan aşşası da su”,dahası zarar ider bennörüyüm sermayesi bahalı.
-Yav hele sen şunun bi olacağını söyle de bi düşünek.
-Düşünüp daşınması bu,sesen alırık,buda dost işi olur ,başkada olmaz gâri sende sevildiğini bil.
-Tamam ağa anlaşılan atmışa hayilleşecek
-Yok abi norüyon ,o fiyatlara olmaz “küllün zarar ider”
-İtiraz itmede “az gazan,tez gazan”,yosa gassın .der ve dükkandan çıkacakken
satıcı hemen telaşlanarak
-Gel abi aşam ,aşam “şiytan sevbindirmiyek”,senin didiğin ossun senimi gıracak
der ve işi bağlar.
Satan; hiç yoktan mal sattığından,
Alansa; direni,direni bazallık ederek mal aldığından memnun.
Böylece bir gayseri bazallığı da örneklenmiş olur.hemen,hemen çoğu satıcının kullandığı bu gibi takdiklerdir.
USANDIM
Yaşamak adına, bir boğaz için,
Usandım bunca EMEKTEN usandım.
Proteyinlidir diye fasülye,
Nohut, bulgur, MERCİMEKTEN usandım.
Yağ, un, tuz kaygısı canıma yeter
Kazancın tamamı mutfak da biter
Ev sahibi gelir, kapıda yatar
Öpe öpe ben ETEKTEN usandım
Dilekler yolladım Allah katına
Güvencim sonsuzdur Hazret zatına
Koşturmaktan döndüm yarış atına
Ökşeme konulan EKTEN usandım...